100 jaar: Jelle de Vries

Zo’n halve eeuw geleden, rond 1971, bereikte de roem van Jelle de Vries een hoogtepunt. Zijn komische ‘radiostripverhaal’ Klatergoud was na vier succesvolle seizoenen zo populair bij de luisteraar, dat de VARA besloot er een televisieversie van te laten produceren. Zijn rol van regisseur werd overgenomen door Henk Barnard, maar de flitsende, ondeugende, vrijmoedige en spottende teksten èn de liedjes van de hand van de bedenker bleven uiteraard het uitgangspunt.
Gemiddeld 800.000 luisteraars zaten zondagavond tussen half zeven en zeven uur aan de luidspreker gekluisterd om bekende acteurs als Leen Jongewaard, Tonny Huurdeman, Peter Aryans en Ton van Duinhoven te horen. Inmiddels moet worden vastgesteld dat de naam van de schepper van de serie niet veel herkenning meer oproept – een lot dat hij deelt met veel (radio-)collega’s uit die jaren.

Jelle de Vries (Haarlem, 31 januari 1921) had een vrij talige vader en ontdekte in zijn puberteit bij zichzelf datzelfde talent. Thuis was hij de enige die wat op de piano kon spelen en hij voelde zich aangetrokken tot de liedjes van Charles Trenet. Ook bewonderde hij Emiel Hullebroeck, René De Clercq en met name Dirk Witte.
Over een echte zangstem beschikte De Vries niet, maar wist wel hoe de tekst van een liedje over te brengen. Hij bekwaamde zich vervolgens op de piano door studie bij mevrouw T. Hart Nibbrig-de Graaff en Ernest W. Mulder (1950 Staatsdiploma MO B), maakte zijn radiodebuut in 1945 bij het dansorkest van Bill Stanford en werkte enige tijd als pianist/entertainer in hotels en bars in Zwitserland. Van 1954-1956 was hij begeleider/componist in het gezelschap van Wim Sonneveld. Hij schreef daarvoor o.a. de muziek voor Liedje met bloemen (tekst: Michel van der Plas).

In 1955 kwam hij voor het eerst op tv in het VARA-programma Cees de Lange ontvangt, waarin hij eigen liedjes ten gehore bracht. In 1956 zong en speelde hij in het cabaretprogramma Tierelantijnen in het Amsterdamse Leidsepleintheater. In datzelfde jaar zong Corry Brokken zijn Voorgoed voorbij tijdens het Eurovisie Songfestival.

Na enkele jaren bij de NCRV–tv (eigen repertoire aan de piano) kwam zijn grote populariteit met zijn komische series op de VARA-radio: De wilde vaart (drie seizoenen vanaf 1959, met o.a. Guus Verstraete), het liedjesprogramma Een boeketje romantiek met o.a. Conny Stuart, accordeonist Harry Mooten en zangeres Letty de Jong, Lief zijn voor de buren, het muzikale radiofeuilleton Maliënkolder, het cabaretprogramma Kwikzilver en het bovengenoemde succes Klatergoud.
Het bijzondere van deze series was dat Jelle de Vries verantwoordelijk was voor alle artistieke onderdelen van de productie: hij schreef de dialogen èn liedjes (die hij ook zelf arrangeerde), regisseerde de opnamen, speelde bij gelegenheid zelf piano, en zong mee in vocale ensembles. Voor Klatergoud schreef hij bijvoorbeeld ca. 150 liedjes.
In 1970 ontving De Vries de Gouden Harp van de Stichting Conamus.

De laatste vijf jaar van zijn omroepcarrière (hij was al veel eerder gestopt met het schrijven van liedjes) stelde hij uit eerder gemaakte opnamen de radioserie Tekst en muziek samen.

Jelle de Vries overleed op 11 juli 1999.

Beluister ook de drie afleveringen van het programma Tony van Verre ontmoet Jelle de Vries

Jelle de Vries in de omroepmuziekcollectie:
link 1
link 2