100 jaar: Roelof Krol

Roelof Krol (Amsterdam, 23 september 1911 – Amsterdam, 10 juli 1972) studeerde cello en piano aan het Amsterdams Muzieklyceum. Hij trad in Nederland op met bijna alle symfonieorkesten, als cellist en als pianist. Zo soleerde hij in de zomer van 1942 in de Dominicanerkerk in Maastricht in Schumanns celloconcert, met het Maastrichts Symfonie Orkest onder leiding van Henri Hermans. Hij speelde ook veel kamermuziek, vaak met zijn vrouw, de pianiste Solange Cats.
In 1941 trad hij als cellist in dienst van het Concertgebouworkest, een functie die hij opgaf toen hij in 1950 in dienst trad bij de Nederlandse Radio Unie.

Van 1945 tot 1952 was Krol dirigent van het amateurorkest Amsterdams Symfonie Orkest Con Brio. Componist en recensent Lex van Delden schreef op woensdag 4 december 1946 in het Parool: "Nog onlangs wees ik op het belang van amateur-orkestspel onder goede leiding. Een aangename verrassing was het deze verlangens reeds nu bevredigd te zien. In de uitverkochte Bachzaal vierde het Symphonie-orkest Con Brio dinsdagavond zijn 12½ -jarig jubileum. Roelof Krol had kennelijk hard gerepeteerd, zoodat het orkest zeer beheerscht en met goede voordracht werken van Gluck, Haydn en Schubert speelde. Met zooveel élan en voortvarendheid, dat menig beroepsorkest er een voorbeeld aan zou kunnen nemen".

In 1950 trad Krol als dirigent in dienst bij de Nederlandse Radio Unie. Hij werd benoemd tot chef-dirigent van het Radio Kamerorkest, naast Maurits van den Berg. Vanaf die tijd dirigeerde hij ook het Radio Filharmonisch Orkest, het Omroep Orkest en het Groot Omroepkoor. Tot zijn dood zou hij aan de omroepensembles verbonden blijven. Hij maakte ontelbaar veel opnames voor radio-uitzending en leidde de omroeporkesten ook bij veel publieke concerten in de Nederlandse concertzalen.
Krol interesseerde zich zeer voor hedendaagse muziek en heeft van verschillende debuterende Nederlandse componisten werken uitgevoerd. Peter Schat droeg in 1960 zijn Concerto da camera op aan Krol en het Radio Kamerorkest; Jan van Vlijmen in 1964 zijn Serenata I, per 12 strumenti e percussione.
Er verschenen verschillende opnames van Roelof Krol (o.a. in de reeks Radio Nederland: Dutch composers of the 20th century en in de Donemus-reeks Composers’ Voice) van werken van Nederlandse componisten, onder wie Alexander Voormolen, Hans Henkemans, Otto Ketting, Theo Loevendie en David Porcelijn.

Op 27 maart 1960 leidde Krol het Radio Kamerorkest in Tivoli in Utrecht in een concert uit de serie Muziek van onze tijd. Naast Hans Werner Henze, Hindemith en Schönberg stond Peter Schat op het programma. Een fragment uit de recensie die de volgende dag in het Utrechts Nieuwsblad verscheen:

" … en dat was ook het geval met Mozaïeken voor orkest van onze stadgenoot Peter Schat. De titel is zeer juist want hij geeft met zijn muzikale patronen en klanken ‘tableaus’, die door het oor ‘visueel’ moeten worden beschouwd. Hij moest op het podium komen om een nadrukkelijk applaus in ontvangst te nemen. Daarbij werd ook de dirigent Roelof Krol en zijn uitnemend kamerorkest gecomplimenteerd; voor de dirigent mogen we wel een apart compliment uitspreken. Hij deed knap werk […]".

In 1963 voerde Krol met het Radio Kamerorkest het declamatorium Het Wilhelmus uit. Een werk van Oscar van Hemel, geschreven bij het overlijden van Koningin Wilhelmina, voor spreekstemmen en orkest. De Muziekbibliotheek heeft dit werk gedigitaliseerd in het kader van het project Muziekschatten.
Van Henk Badings voerde hij in 1962 Jonah uit, voor solisten, koor en orkest. Speciaal voor de radio gecomponeerde muziek. Badings omschreef het zelf als een 'stereo-radiofonisch klankdicht'.
In veel programma’s combineerde Krol oude en nieuwe Nederlandse muziek. Op een programma uit september 1958 staan Sweelinck en Hellendaal naast Adriaan Bonsel en Oscar van Hemel.

De omroep en de omroepensembles waren intensief betrokken bij de activiteiten van Stichting Gaudeamus, opgericht in 1950 ter bevordering van de eigentijdse muziek. In 1953 nam het Radio Kamerorkest onder leiding van Roelof Krol voor het eerst deel aan de Gaudeamus Muziekweek. Tijdens dit concert klonken werken van Julius Röntgen, Léon Orthel en Hendrik en Jurriaan Andriessen. Jurriaan Andriessen vertolkte zijn eigen Concertino voor piano. Krol zou met het Radio Kamerorkest jarenlang een aandeel blijven leveren aan de Muziekweken. Hij zat ook een aantal malen in de jury van de Muziekweek.

Van 1961 tot 1964 was Krol interim-dirigent van het Noordelijk Filharmonisch Orkest (het NFO, het toenmalige orkest van Groningen en Drenthe). Ook daar bracht hij relatief veel moderne muziek.
Als gastdirigent trad Krol op met de Belgische omroeporkesten en in Engeland.