De lichte muze laat ons graag lachen en dat was ook het doel van het komische duo Solser & Hesse. Ruim honderd jaar na hun successen is hun humor wel gedateerd. Niettemin is hun werk de moeite waard en hebben ze een belangrijke rol gespeeld in de film- en theaterwereld.
Lion Solser en Piet Hesse vormden aan het einde van de negentiende en het begin van de twintigste eeuw een opvallend duo, met komische sketches en liedjes, waarbij ze vaak verkleed waren als vrouwen. Ze hadden hun eigen ensemble en waren zeer succesvol met volkse types die regelrecht weggelopen leken uit de Jordaan in Amsterdam.
Solser (geboren op 6 februari 1877 in Rotterdam) gold als de artistieke leider van het gezelschap, Hesse (geboren op 26 december 1872 in Amsterdam) was het zakelijke brein.
Optreden zat Lion Solser letterlijk in het bloed, zijn ouders waren allebei acteur en ook broer Michel en zus Adriënne gingen het vak in. Voor Piet Hesse was het artiestenbestaan veel minder vanzelfsprekend, zijn vader was kantoorbediende en zijn moeder de dochter van een kruidenier. Waar Lion Solser al jong naar de toneelschool ging, begon zijn compagnon Piet Hesse een loopbaan als handelsreiziger.
Film
Niettemin werkten ze al gauw samen, in 1896 toen ze te zien waren in de eerste Nederlandse film die een verhaaltje vertelt: Gestoorde hengelaar, gemaakt door Machiel Hendricus Laddé en Johannes Wilhelm Merkelbach. Deze film is helaas verloren gegaan. Hij werd vertoond door de reizende bioscoop van Christiaan Slieker, het Grand Théatre Edison, voor het eerst op 29 november 1896 in Utrecht. Solser was destijds 19 jaar, Hesse 23. Maar blijkbaar waren ze enkele jaren later al een begrip als duo, want in 1900 regisseerde Laddé opnieuw een film met hen, onder de titel Solser en Hesse, in 1906 gevolgd door nog eentje met dezelfde naam.
Hun populariteit dankten ze onder meer aan het feit dat ze met hun gezelschap door het hele land optraden. Dat was destijds nieuw, schreef onder meer Het Vaderland (4 augustus 1915) in een in memoriam na de dood van Solser: "Zij waren de eerste artiesten, die de waarde der provincie ontdekten; de pioniers, die heel ons vaderland van Noord tot Zuid, van Oost tot West doortrokken en overal hun vroolijke duetten en liederen lieten weerklinken en blijheid en vroolijkheid brachten".
Duetten
De bladmuziek bij hun komische duetten en liedjes gaven de heren zelf uit. De Stichting Omroep Muziek bewaart in haar collectie enkele nummers van Solser & Hesse, waaronder De vrouwen, Een plezierreisje naar Berlijn, Leve schoonmama en Hoepla hop naar Amsterdam. Ook Hans en mama zit in de verzameling, met een goed voorbeeld van hoe gedateerd de humor van ruim een eeuw geleden nu aandoet:
(Parlando). Zoon: Hè nee, Moe, die school is niks waard; de meesters zijn zoo dom, dat je d' er niks leert, niks niemendal! […] Verbeeld u, 't minste motten ze nog aan de jongens vragen; laatst was er een, die wist niet eens hoeveel of twee maal twee was, tenminste hij vroeg 't mijn, maar ik heb 't hem lekker niet gezegd, en weet je wat hij toen gedaan het, toen heeft-ie me niet door 't examen laten komen.
Mama: Gunst, gunst, en mijn jongen is toch zoo knap, hij heeft zoo'n doorzicht, hè.
In de collectie ontbreekt het liedje De erfenis. Jammer genoeg, want het was te horen tijdens het eerste radioprogramma voor een breed publiek van omroeppionier Hanso Henricus Schotanus à Steringa Idzerda op 6 november 1919.
Lion Solser was toen al dood, hij maakte op 3 augustus 1915 in Rotterdam een einde aan zijn leven, overspannen door het succes van zijn stuk Weet je ’t al van Schellevis-Mie, over een visvrouw en haar man die de loterij winnen, maar daarvan niet gelukkig worden. Piet Hesse ging daarna nog jaren door en overleed op 4 maart 1936 in Bussum.
Solser & Hesse in onze collectie